Kalifornijczyk z urodzenia, Nowojorczyk z wyboru; laureat Grammy i Pulitzera. Przedstawiciel drugiego pokolenia amerykańskiego minimalizmu, który nie stroni od anarchistycznych eksperymentów w duchu Johna Cage'a. Choćby w szeptanej operze, której libretto autor wyszukał sobie w Internecie i która śpiewana jest tak cicho, że publiczność jej nie słyszy. Albo w Crowd Out napisanym – dla odmiany – na ponad tysiąc głosów i megafony. Pisze też dla kina, z jego usług korzysta m.in. Paolo Sorrentino (Wielkie piękno, Młodość). W Tychach zabrzmią dwie jego kompozycje – Depart oraz Death Speaks, w której śmierć śpiewa o miłości, przy akompaniamencie muzyki meandrującej od średniowiecznych madrygałów do folkowej ballady. Nic przecież lepiej od sztuki i religii nie tłumaczy tajemnic, wobec których nauka jest bezradna. Obie kompozycje wraz AUKSO wykona uwielbiana przez auksodrone’ową publiczność Joanna Freszel. Gościnnie pojawi się również Adriana Garstka.

Iannis Xenakis był zbuntowanym wizjonerem, który rozszerzył sposób myślenia o muzyce: porządkowaniu materiału dźwiękowego, topograficznych układach wykonawczych, bezkompromisowej wielowarstwowości oraz postrzegania relacji między dźwiękami instrumentów i głosów a przestrzenią i światłem. Spędził długie godziny na precyzyjnym (choć ręcznym) przeliczaniu inspirującej go rzeczywistości na dźwięki (architektura, rozkład prawdopodobieństwa, grafika), układane z matematyczną dokładnością w tabelach, wykresach czy partyturach graficznych. Na warsztatach inspirowanych twórczością Xenakisa postaramy się wypracować krótki efekt kompozytorski, odwołując się do tworzenia muzyki w sposób abstrakcyjny – jednak nieprzypadkowy, a podporządkowany parametrycznym formułom. Pierwszego dnia spróbujemy za pomocą parametrów liczbowych przełożyć własne doświadczenia z miejską topografią na strukturę muzyczną, upływ czasu i gęstość wydarzeń dźwiękowych. Dzień drugi będzie próbą stworzenia architektury geometrycznej mapy Tychów jako muzycznej partytury graficznej. Dzień trzeci z kolei będzie spotkaniem ze świetlnym dyrygentem i eksperymentem sterowania wydarzeniami muzycznymi poprzez sygnały świetlne.

Czy znacie kogoś, kogo nazwisko zaczyna się na literę „X”? To bardzo rzadkie, zwłaszcza w Europie. Ale od teraz, grając w Państwa, miasta, będziecie wiedzieć, co pod literą „X” wpisać w rubryce „sławny człowiek”. Opowiem Wam o kompozytorze, którego nie tylko nazwisko, ale przede wszystkim twórczość i życie były wyjątkowe. Iannis Xenakis był francuskim kompozytorem, architektem i inżynierem greckiego pochodzenia, urodzonym w Rumunii. Już jest ciekawie, prawda? A jeśli dodam, że Pan X łączył muzykę z matematyką lub matematykę z muzyką, to jego nazwisko przestaje wydawać się przypadkowe. Kiedy kilka lat temu miałam przyjemność odwiedzać szkoły muzyczne we Francji, zobaczyłam, że aula w jednej z nich była imienia właśnie Xenakisa – siłą rzeczy każdy uczeń tej szkoły znał to nazwisko i wiedział, do kogo należy. Bo muzyka tego kompozytora, to już klasyka. Przez trzy dni festiwalu AUKSODRONE będziemy liczyć, obliczać, tworzyć zbiory, grać w gry, projektować, konstruować, budować i komponować. Choć z pozoru to różne dziedziny i aktywności, już po pierwszym spotkaniu zobaczycie, jak to wszystko bardzo ściśle ze sobą współgra. Obiecuję, że Wasze pytania nie utkną w Archiwum X. Podobno wszystko da się wytłumaczyć. Pierwszego dnia, tak jak kompozytor Iannis Xenakis, będziemy „matematyzować muzykę”, a może bardziej „umuzycznić matematykę”. Drugiego – sprawdzimy, jak teoria gier przekłada się na muzykę i twórczość Pana X? Trzeciego dnia staniemy się architektami muzyki, jak bohater naszych spotkań i zobaczymy, jak utwory można projektować, konstruować i budować.

W 1959 roku John Cage, odwiedzając Luciana Beria w Mediolanie, postanowił przy okazji wziąć udział w popularnym włoskim teleturnieju Lascia o raddoppia?. Poza odpowiadaniem na specjalistyczne pytania z dziedziny mykologii, amerykańskiemu kompozytorowi pozwolono także wykonać – ku zdumieniu publiczności – kilka z jego nowych kompozycji. W finale zgarnął on pięć milionów lirów, co prowadzący teleturniej skomentował następująco: „Okazuje się, że pan Cage jest nie tylko dziwakiem wykonującym niecodzienną muzykę, lecz także prawdziwym ekspertem od grzybów”. To nie był ani ostatni, ani pierwszy raz, gdy „klasyczna” muzyka eksperymentalna uległa grawitacji telewizji – najnowocześniejszemu i najbardziej masowemu medium swojej epoki. To przyciąganie było wręcz oczywiste w przypadku europejskich radiowych ośrodków elektroakustycznych, także – a może nawet zwłaszcza – w Polsce, w której radio i telewizja podlegały od 1951 roku wspólnej zcentralizowanej władzy, określanej pieszczotliwie mianem Radiokomitetu. Inżynierowie i kompozytorzy z „Czarnego pokoju” często zaglądali więc na Woronicza, zwykle po to, by stworzyć muzykę ilustracyjną lub po prostu udźwiękowić kolejny program popularnonaukowy. Zdarzały się tam jednak i odważniejsze audiowizualne przedsięwzięcia. Niektóre stawiały na piękno ulotnej chwili, przefiltrowane przez logikę transmisji telewizyjnej, jak choćby Divertissement Andrzeja Bieżana z 1970 roku (ów performans obejrzymy wspólnie 7 października). Inne, jak baletowe Gry Grzegorza Lasoty (również z 1970 roku), z choreografią Conrada Drzewieckiego i muzyką Eugeniusza Rudnika, zapowiadały i zarazem doprowadzały do artystycznej kulminacji logikę teledysku (pokaz 8 października). Bywały wreszcie produkcje podejmujące serio (a zarazem z poczuciem humoru) postulat eksperymentu z technologią samego medium, czego uroczym przykładem są Wariacje na telewizję (1985) Vladana Radovanovicia (9 października).

Wacław Zimpel to klasycznie wykształcony klarnecista, który wytrwale szuka nowych terytoriów dla swojego instrumentu, choćby nurkując z nim w żywiole eksperymentalnej elektroniki czy awangardowego jazzu. Współpracował m.in. z Kenem Vandermarkiem, Samem Shackletonem, Mikołajem Trzaską i Kubą Ziołkiem. Na zamówienie auksodrone przygotował Ebbing in the Tide na klarnet altowy i orkiestrę smyczkową. To nowa wersja utworu pod tym samym tytułem, napisanego na klarnet altowy solo, wydanego nakładem wytwórni Tak Picture w 2020 roku. „W oryginale dźwięk klarnetu jest przetwarzany za pomocą systemu bardzo skomplikowanych looperów, nawarstwiających płaszczyzny brzmieniowe i melodyczne, tworząc swoiste polifoniczne struktury. W wersji orkiestrowej klarnet ciągle będzie przetwarzany elektronicznie, stanowiąc tym samym trzon ambientowej przestrzeni utworu, wzbogaconej o brzmienie smyczków rozszerzających fakturę kompozycji” – tłumaczy autor.

Duety mają lepiej. Trochę jak w grach: podwójne życie, dwa razy więcej czasu na wszystko, dodatkowa para uszu, czasem nawet możliwość bycia w dwóch miejscach jednocześnie; dwa razy więcej przesłuchanych płyt i dwa głosy – na wypadek, gdyby jeden się zdarł. No i jeszcze jedno: jeśli zsumować wiek członków duetu, okaże się, że dwa razy szybciej przychodzą setne urodziny. W tym roku padło na nas – niby pracujemy razem od niespełna dwóch dekad, ale razem mamy już 100 lat. W ciągu trzech wieczorów w Mediatece będziemy więc miksować to, co najlepsze mieliśmy do zaprezentowania w różnych nurtach naszej radiowej działalności. Pojawią się miksy w trzech różnych smakach. Na początek wątki egzotyczne: nagrania z daleka, spotkania kultur, zaskakujące odkrycia. Płyty wybierają i miksują: Jacek Hawryluk i Bartek Chaciński.

Iannis Xenakis, urodzony w Rumunii francuski kompozytor greckiego pochodzenia. Jego edukację muzyczną i równoległe studia na Politechnice Ateńskiej przerwała wojna. Walczył w greckiej partyzantce przeciw hitlerowcom, następnie w wojnie domowej i w 1947 roku musiał uciekać z kraju. Zamieszkał w Paryżu. Uczył się m.in. u Oliviera Messiaena w Paryskim Konserwatorium, pod okiem Pierre’a Schaeffera realizował swoje pierwsze eksperymenty elektroakustyczne, a zanim poświęcił się bez reszty muzyce, pracował jako architekt z Le Corbusierem. Te dwutorowe zainteresowania, umysł ścisły, ale zarazem skłonny do śmiałych artystycznych wizji, pozwoliły Xenakisowi stworzyć zupełnie nową muzykę stochastyczną, wykorzystującą w procesie twórczym zaawansowane teorie matematyczne, m.in. teorię prawdopodobieństwa, gier i zbiorów, a także algorytmy komputerowe. Dzisiaj, w setną rocznicę urodzin mistrza, AUKSO z towarzyszeniem Skalpela i Miłosza Pękali pokłoni się koncertem, na którym zaprezentowane zostaną utwory Analogiques A & B, Psappha i Shaar, a także remiksy powstające we współpracy z algorytmami podejmującymi samodzielne decyzje oraz przetworzenia kompozycji Xenakisa przy pomocy współczesnych narzędzi produkcji muzyki elektronicznej.

Amerykańska kompozytorka, współzałożycielka kolektywu Bang on a Can, laureatka nagrody Pulitzera za oratorium Anthracite Fields, poświęcone górnikom Pensylwanii. Ale emocje są dla niej ważniejsze od opowieści. „Muzyką zainteresowałam się również dlatego, że funkcjonuje poza słowami” – przyznała kiedyś. Duchowa spadkobierczyni minimalistów, ale i rockowej rewolucji. W programie koncertu opartego na twórczości Julii Wolfe znajdą się utwory Blue Dress, Retrive oraz Early That Summer i Four Marys, znane z albumu The String Quartets, w którym recenzent „Los Angeles Times” usłyszał demonstrację „zdolności do wprowadzania nowej energii do starych form i unikania łatwych kategoryzacji”. To prawda, niewielu spodziewałoby się, że kwartet smyczkowy może kryć taką mroczną głębię i ożywczą siłę zarazem. „The New Yorker” uważa, że Wolfe korzysta z kwartetów jak z wielkiej gitary, która chłoszcze dźwiękiem umysły, doprowadzając je do „szaleńczych i ekstatycznych kulminacji”. Prosimy zapiąć pasy.

W 1959 roku John Cage, odwiedzając Luciana Beria w Mediolanie, postanowił przy okazji wziąć udział w popularnym włoskim teleturnieju Lascia o raddoppia?. Poza odpowiadaniem na specjalistyczne pytania z dziedziny mykologii, amerykańskiemu kompozytorowi pozwolono także wykonać – ku zdumieniu publiczności – kilka z jego nowych kompozycji. W finale zgarnął on pięć milionów lirów, co prowadzący teleturniej skomentował następująco: „Okazuje się, że pan Cage jest nie tylko dziwakiem wykonującym niecodzienną muzykę, lecz także prawdziwym ekspertem od grzybów”. To nie był ani ostatni, ani pierwszy raz, gdy „klasyczna” muzyka eksperymentalna uległa grawitacji telewizji – najnowocześniejszemu i najbardziej masowemu medium swojej epoki. To przyciąganie było wręcz oczywiste w przypadku europejskich radiowych ośrodków elektroakustycznych, także – a może nawet zwłaszcza – w Polsce, w której radio i telewizja podlegały od 1951 roku wspólnej zcentralizowanej władzy, określanej pieszczotliwie mianem Radiokomitetu. Inżynierowie i kompozytorzy z „Czarnego pokoju” często zaglądali więc na Woronicza, zwykle po to, by stworzyć muzykę ilustracyjną lub po prostu udźwiękowić kolejny program popularnonaukowy. Zdarzały się tam jednak i odważniejsze audiowizualne przedsięwzięcia. Niektóre stawiały na piękno ulotnej chwili, przefiltrowane przez logikę transmisji telewizyjnej, jak choćby Divertissement Andrzeja Bieżana z 1970 roku (ów performans obejrzymy wspólnie 7 października). Inne, jak baletowe Gry Grzegorza Lasoty (również z 1970 roku), z choreografią Conrada Drzewieckiego i muzyką Eugeniusza Rudnika, zapowiadały i zarazem doprowadzały do artystycznej kulminacji logikę teledysku (pokaz 8 października). Bywały wreszcie produkcje podejmujące serio (a zarazem z poczuciem humoru) postulat eksperymentu z technologią samego medium, czego uroczym przykładem są Wariacje na telewizję (1985) Vladana Radovanovicia (9 października).

Iannis Xenakis był zbuntowanym wizjonerem, który rozszerzył sposób myślenia o muzyce: porządkowaniu materiału dźwiękowego, topograficznych układach wykonawczych, bezkompromisowej wielowarstwowości oraz postrzegania relacji między dźwiękami instrumentów i głosów a przestrzenią i światłem. Spędził długie godziny na precyzyjnym (choć ręcznym) przeliczaniu inspirującej go rzeczywistości na dźwięki (architektura, rozkład prawdopodobieństwa, grafika), układane z matematyczną dokładnością w tabelach, wykresach czy partyturach graficznych. Na warsztatach inspirowanych twórczością Xenakisa postaramy się wypracować krótki efekt kompozytorski, odwołując się do tworzenia muzyki w sposób abstrakcyjny – jednak nieprzypadkowy, a podporządkowany parametrycznym formułom. Pierwszego dnia spróbujemy za pomocą parametrów liczbowych przełożyć własne doświadczenia z miejską topografią na strukturę muzyczną, upływ czasu i gęstość wydarzeń dźwiękowych. Dzień drugi będzie próbą stworzenia architektury geometrycznej mapy Tychów jako muzycznej partytury graficznej. Dzień trzeci z kolei będzie spotkaniem ze świetlnym dyrygentem i eksperymentem sterowania wydarzeniami muzycznymi poprzez sygnały świetlne.

Czy znacie kogoś, kogo nazwisko zaczyna się na literę „X”? To bardzo rzadkie, zwłaszcza w Europie. Ale od teraz, grając w Państwa, miasta, będziecie wiedzieć, co pod literą „X” wpisać w rubryce „sławny człowiek”. Opowiem Wam o kompozytorze, którego nie tylko nazwisko, ale przede wszystkim twórczość i życie były wyjątkowe. Iannis Xenakis był francuskim kompozytorem, architektem i inżynierem greckiego pochodzenia, urodzonym w Rumunii. Już jest ciekawie, prawda? A jeśli dodam, że Pan X łączył muzykę z matematyką lub matematykę z muzyką, to jego nazwisko przestaje wydawać się przypadkowe. Kiedy kilka lat temu miałam przyjemność odwiedzać szkoły muzyczne we Francji, zobaczyłam, że aula w jednej z nich była imienia właśnie Xenakisa – siłą rzeczy każdy uczeń tej szkoły znał to nazwisko i wiedział, do kogo należy. Bo muzyka tego kompozytora, to już klasyka. Przez trzy dni festiwalu AUKSODRONE będziemy liczyć, obliczać, tworzyć zbiory, grać w gry, projektować, konstruować, budować i komponować. Choć z pozoru to różne dziedziny i aktywności, już po pierwszym spotkaniu zobaczycie, jak to wszystko bardzo ściśle ze sobą współgra. Obiecuję, że Wasze pytania nie utkną w Archiwum X. Podobno wszystko da się wytłumaczyć. Pierwszego dnia, tak jak kompozytor Iannis Xenakis, będziemy „matematyzować muzykę”, a może bardziej „umuzycznić matematykę”. Drugiego – sprawdzimy, jak teoria gier przekłada się na muzykę i twórczość Pana X? Trzeciego dnia staniemy się architektami muzyki, jak bohater naszych spotkań i zobaczymy, jak utwory można projektować, konstruować i budować.

Perkusista totalny – współpracował m.in. z Sinfonią Varsovią, Zbigniewem Namysłowskim, Natalią Przybysz i Mają Kleszcz; znakomite rzeczy nagrywa solo. Na zamówienie auksodrone Zemler skomponował utwór pod tytułem Poemat toksyczny na metalofon amplifikowany, perkusję i orkiestrę smyczkową. Inspirował się amerykańskimi minimalistami (zwłaszcza Mortonem Feldmanem) i kompozytorami awangardowymi z lat 70. (m.in. Ligetim i aleatoryzmem kontrolowanym Lutosławskiego). „Zestawiłem klasyczne piękno smyczkowej orkiestry, poszukiwania barwowe instrumentarium perkusyjnego oraz niejako przeszkadzające im warstwy dźwięków generowanych elektronicznie. Partie ściśle skomponowane łączą się tutaj z elementami improwizowanymi” – mówi Zemler. „Utwór ten ma symbolizować proces erozji lub też ewolucji tego, co postrzegaliśmy jako piękno. Jak obserwowanie wciąż wydłużających się skośnych cieni słońc sędziwej cywilizacji” – dodaje.

Duety mają lepiej. Trochę jak w grach: podwójne życie, dwa razy więcej czasu na wszystko, dodatkowa para uszu, czasem nawet możliwość bycia w dwóch miejscach jednocześnie. Dwa razy więcej przesłuchanych płyt. I dwa głosy – na wypadek, gdyby jeden się zdarł. No i jeszcze jedno: jeśli zsumować wiek członków duetu, okaże się, że dwa razy szybciej przychodzą setne urodziny. W tym roku padło na nas – niby pracujemy razem od niespełna dwóch dekad, ale razem mamy już 100 lat. W ciągu trzech wieczorów w Mediatece będziemy więc miksować to, co najlepsze mieliśmy do zaprezentowania w różnych nurtach naszej radiowej działalności. Pojawią się miksy w trzech różnych smakach. Drugiego dnia wątki minimalistyczne: oszczędna elektronika, małe składy, repetycje i trans. Płyty wybierają i miksują: Jacek Hawryluk i Bartek Chaciński.

Aleksander Nowak, jeden z najbardziej oryginalnych współczesnych polskich kompozytorów, wpisał się już złotymi literami w historię auksodrone, tworząc trzy fantastyczne opery we współpracy ze Szczepanem Twardochem – wyróżnionego Koryfeuszem Muzyki Polskiej Dracha, nagrodzoną Fryderykiem Syrenę i wieńczącą tryptyk Pokorę. Pozostaje wierny literaturze i objaśniającym rzeczywistość mitom, przygotowując w tym roku Baśń o sercu, z librettem napisanym przez Radka Raka na podstawie własnej powieści Baśń o wężowym sercu. To fantasmagoryczna narracja o Jakubie Szeli, przywódcy krwawej rabacji galicyjskiej, za którą pisarz otrzymał m.in. Nagrodę Literacką „Nike” i Nagrodę im. Janusza A. Zajdla. „Treść opowieści jest wieczna i nieskończona. Jest jak garnek z obręczą, ale bez dna. Każdy może wlewać do niego swoją zawartość. W środku jesteśmy baśnią” – notował na swoim blogu kompozytor, pracując nad utworem. Orkiestrze AUKSO towarzyszyć będzie Hubert Zemler, a zaśpiewają Adam Strug i Camerata Silesia.

Utwór „Baśń o Sercu” Aleksandra Nowaka dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Amerykański kompozytor, wraz z Julią Wolfe i Davidem Langiem współzałożyciel i dyrektor artystyczny nowojorskiego kolektywu Bang on a Can. Chętnie wzbogaca dźwięk o kolejne wymiary za pomocą innych mediów, pracuje z filmowcami, pisze dla teatru i opery. Alex Ross, krytyk muzyczny „The New Yorker”, słyszy w dziełach Gordona „wściekłość punk rocka, nerwową błyskotliwość free jazzu i bezkompromisowość klasycznego modernizmu”. Na koncercie zaprezentowana zostaną dwa utwory – Potassium z 2000 roku oraz The Sad Park na kwartet smyczkowy, głosy i elektronikę, którą Gordon napisał w 2006 roku na zamówienie Kronos Quartet. To przejmująca opowieść o zamachach terrorystycznych z 11 września 2001 roku, których świadkami były dzieci bawiące się na placu zabaw jednego z nowojorskich przedszkoli. To nie wyrafinowany koncept artystyczny, ale samo życie: po zamachach na WTC Gordon nagrał kolegów syna rozmawiających o tym, co się wydarzyło i po latach obudował ich relacje muzyką.

Iannis Xenakis był zbuntowanym wizjonerem, który rozszerzył sposób myślenia o muzyce: porządkowaniu materiału dźwiękowego, topograficznych układach wykonawczych, bezkompromisowej wielowarstwowości oraz postrzegania relacji między dźwiękami instrumentów i głosów a przestrzenią i światłem. Spędził długie godziny na precyzyjnym (choć ręcznym) przeliczaniu inspirującej go rzeczywistości na dźwięki (architektura, rozkład prawdopodobieństwa, grafika), układane z matematyczną dokładnością w tabelach, wykresach czy partyturach graficznych. Na warsztatach inspirowanych twórczością Xenakisa postaramy się wypracować krótki efekt kompozytorski, odwołując się do tworzenia muzyki w sposób abstrakcyjny – jednak nieprzypadkowy, a podporządkowany parametrycznym formułom. Pierwszego dnia spróbujemy za pomocą parametrów liczbowych przełożyć własne doświadczenia z miejską topografią na strukturę muzyczną, upływ czasu i gęstość wydarzeń dźwiękowych. Dzień drugi będzie próbą stworzenia architektury geometrycznej mapy Tychów jako muzycznej partytury graficznej. Dzień trzeci z kolei będzie spotkaniem ze świetlnym dyrygentem i eksperymentem sterowania wydarzeniami muzycznymi poprzez sygnały świetlne.

Czy znacie kogoś, kogo nazwisko zaczyna się na literę „X”? To bardzo rzadkie, zwłaszcza w Europie. Ale od teraz, grając w Państwa, miasta, będziecie wiedzieć, co pod literą „X” wpisać w rubryce „sławny człowiek”. Opowiem Wam o kompozytorze, którego nie tylko nazwisko, ale przede wszystkim twórczość i życie były wyjątkowe. Iannis Xenakis był francuskim kompozytorem, architektem i inżynierem greckiego pochodzenia, urodzonym w Rumunii. Już jest ciekawie, prawda? A jeśli dodam, że Pan X łączył muzykę z matematyką lub matematykę z muzyką, to jego nazwisko przestaje wydawać się przypadkowe. Kiedy kilka lat temu miałam przyjemność odwiedzać szkoły muzyczne we Francji, zobaczyłam, że aula w jednej z nich była imienia właśnie Xenakisa – siłą rzeczy każdy uczeń tej szkoły znał to nazwisko i wiedział, do kogo należy. Bo muzyka tego kompozytora, to już klasyka. Przez trzy dni festiwalu AUKSODRONE będziemy liczyć, obliczać, tworzyć zbiory, grać w gry, projektować, konstruować, budować i komponować. Choć z pozoru to różne dziedziny i aktywności, już po pierwszym spotkaniu zobaczycie, jak to wszystko bardzo ściśle ze sobą współgra. Obiecuję, że Wasze pytania nie utkną w Archiwum X. Podobno wszystko da się wytłumaczyć. Pierwszego dnia, tak jak kompozytor Iannis Xenakis, będziemy „matematyzować muzykę”, a może bardziej „umuzycznić matematykę”. Drugiego – sprawdzimy, jak teoria gier przekłada się na muzykę i twórczość Pana X? Trzeciego dnia staniemy się architektami muzyki, jak bohater naszych spotkań i zobaczymy, jak utwory można projektować, konstruować i budować.

W 1959 roku John Cage, odwiedzając Luciana Beria w Mediolanie, postanowił przy okazji wziąć udział w popularnym włoskim teleturnieju Lascia o raddoppia?. Poza odpowiadaniem na specjalistyczne pytania z dziedziny mykologii, amerykańskiemu kompozytorowi pozwolono także wykonać – ku zdumieniu publiczności – kilka z jego nowych kompozycji. W finale zgarnął on pięć milionów lirów, co prowadzący teleturniej skomentował następująco: „Okazuje się, że pan Cage jest nie tylko dziwakiem wykonującym niecodzienną muzykę, lecz także prawdziwym ekspertem od grzybów”. To nie był ani ostatni, ani pierwszy raz, gdy „klasyczna” muzyka eksperymentalna uległa grawitacji telewizji – najnowocześniejszemu i najbardziej masowemu medium swojej epoki. To przyciąganie było wręcz oczywiste w przypadku europejskich radiowych ośrodków elektroakustycznych, także – a może nawet zwłaszcza – w Polsce, w której radio i telewizja podlegały od 1951 roku wspólnej zcentralizowanej władzy, określanej pieszczotliwie mianem Radiokomitetu. Inżynierowie i kompozytorzy z „Czarnego pokoju” często zaglądali więc na Woronicza, zwykle po to, by stworzyć muzykę ilustracyjną lub po prostu udźwiękowić kolejny program popularnonaukowy. Zdarzały się tam jednak i odważniejsze audiowizualne przedsięwzięcia. Niektóre stawiały na piękno ulotnej chwili, przefiltrowane przez logikę transmisji telewizyjnej, jak choćby Divertissement Andrzeja Bieżana z 1970 roku (ów performans obejrzymy wspólnie 7 października). Inne, jak baletowe Gry Grzegorza Lasoty (również z 1970 roku), z choreografią Conrada Drzewieckiego i muzyką Eugeniusza Rudnika, zapowiadały i zarazem doprowadzały do artystycznej kulminacji logikę teledysku (pokaz 8 października). Bywały wreszcie produkcje podejmujące serio (a zarazem z poczuciem humoru) postulat eksperymentu z technologią samego medium, czego uroczym przykładem są Wariacje na telewizję (1985) Vladana Radovanovicia (9 października).

Urodzony niespełna 30 lat temu w Rybniku, wykształcony w Amsterdamie i Kopenhadze, saksofonista i kompozytor Kuba Więcek jest jedną z najwybitniejszych postaci naszego nowego jazzu. Świadczy o tym choćby fakt, że ma już na koncie trzy albumy opatrzone szyldem „Polish Jazz”, a wydając album Another Raindrop w 2017 roku, był najmłodszym debiutantem w historii tej prestiżowej serii. Dostał za tę płytę Fryderyka, a drugim albumem – Multitasking – zwrócił na siebie uwagę m.in. opiniotwórczego amerykańskiego magazynu „DownBeat”. Więcek znalazł się tam na liście 25 muzyków, którzy będą kształtowali jazz przyszłości, choć jego zainteresowania są znacznie szersze – jako producent muzyczny współpracuje z raperami, jak Ten Typ Mes czy Koza. „To zbiór utworów napisanych na saksofon, elektronikę i orkiestrę smyczkową AUKSO. Trochę piosenki, trochę beaty. Eksperymentowanie z improwizacją z muzykami klasycznymi” – zapowiada materiał przygotowany na zamówienie festiwalu auksodrone.

Duety mają lepiej. Trochę jak w grach: podwójne życie, dwa razy więcej czasu na wszystko, dodatkowa para uszu, czasem nawet możliwość bycia w dwóch miejscach jednocześnie. Dwa razy więcej przesłuchanych płyt. I dwa głosy – na wypadek, gdyby jeden się zdarł. No i jeszcze jedno: jeśli zsumować wiek członków duetu, okaże się, że dwa razy szybciej przychodzą setne urodziny. W tym roku padło na nas – niby pracujemy razem od niespełna dwóch dekad, ale razem mamy już 100 lat. W ciągu trzech wieczorów w Mediatece będziemy więc miksować to, co najlepsze mieliśmy do zaprezentowania w różnych nurtach naszej radiowej działalności. Pojawią się miksy w trzech różnych smakach. Trzeciego dnia wątki popowe: piosenki, przeboje, melodie, riffy i refreny. Płyty wybierają i miksują: Jacek Hawryluk i Bartek Chaciński.

„Myślę, że muzyka, którą piszę, nie jest ważna dla większości ludzi. Jest jak wyspa. Bardzo niewielu ludziom się czasami podoba, a innym nie, ale to wymaga czasu. Może po mojej śmierci będą bardziej zainteresowani tym, co zrobiłem za życia” – mówił Iannis Xenakis kilka lat przed śmiercią. Nie było w tym kokieterii, ale uczciwa ocena miejsca, w którym znalazł się jako kompozytor pod koniec XX wieku. Wiedział, że robi rzeczy ważne i pierwsze (w tym samym wywiadzie twierdzi, że człowiek, który nie robi czegoś nowego i innego nie istnieje); nie masowe, choć już jego uczniowie i uczniowie jego uczniów dotarli ze swoją muzyką pod strzechy i trudno sobie wyobrazić choćby współczesną elektronikę bez nawiązań do jego twórczości. Stulecie urodzin Iannisa Xenakisa świętujemy na auksodrone w towarzystwie Skalpela i Miłosza Pękali. Tego wieczoru usłyszymy kompozycje Aroura, Rebonds i Syrmos, a także remiksy powstające we współpracy z algorytmami podejmującymi samodzielne decyzje oraz przetworzenia kompozycji Xenakisa przy pomocy współczesnych narzędzi produkcji muzyki elektronicznej.